Huyệt Thần môn, còn được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau như huyệt Đoài Lệ, Duệ trung, Đoài xung và Trung đô. Theo sách “Trung y cương mục,” huyệt Thần môn đóng vai trò quan trọng trong việc tập trung đường dương khí mạnh nhất của Tâm kinh. Nó nằm trên kinh thiếu thiếu thủ âm tâm và khi áp dụng xoa bóp hoặc bấm vào vị trí huyệt này, có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến Tâm và Thần.
Vị trí chính xác của huyệt Thần Môn
Huyệt Thần môn nằm ở bờ trong cổ tay, tại điểm gần xương ngụ, ở phía lõm bên ngoài gần gân cơ. Nó nằm trên đường chỉ lằn cổ tay, nơi mà đường chỉ từ rãnh của ngón áp út đi xuống gặp. Để xác định vị trí này, bạn có thể làm như sau: đặt lòng bàn tay ngửa ra, giơ thẳng một đường từ khe ở giữa ngón áp út và ngón út xuống dọc theo đường chỉ lằn cổ tay. Khi bạn hơi gập bàn tay lại, điểm giao giữa đường thẳng từ khe ngón tay và đường chỉ lằn cổ tay chính là vị trí của huyệt Thần môn.
Về giải phẫu, dưới da tại vùng này có gân cơ trụ trước, xương tháp và xương đậu. Thần kinh vận động của vùng này thuộc về cơ nhánh của dây thần kinh trụ, và tiết đoạn thần kinh D1 điều khiển vùng da ở huyệt Thần môn này.
Những tác dụng chính của huyệt Thần Môn
Trong Y học cổ truyền, huyệt Thần môn được ghi nhận với nhiều tác dụng quan trọng khi áp dụng xoa bóp bấm huyệt, bao gồm:
- Thanh hỏa: Tác động lên huyệt Thần môn giúp làm dịu tâm hồn, giảm căng thẳng và nâng cao tinh thần sảng khoái.
- Thanh tâm nhiệt: Huyệt này có khả năng điều hòa khí huyết, dưỡng tâm, giúp cải thiện tình trạng hay quên, giấc ngủ mơ và triệu chứng động kinh.
- Điều khí: Tác động vào huyệt này cũng có thể giúp ổn định khí huyết, đồng thời cải thiện triệu chứng tim đập nhanh, tức ngực, say xe, và chóng mặt.
- An thần: Người thường xuyên gặp đau đầu, lo lắng, căng thẳng, và các vấn đề thần kinh khác có thể hưởng lợi từ việc xoa bóp huyệt Thần môn, giúp thư giãn thần kinh nhanh chóng.
Huyệt Thần môn có tác dụng chính là an thần, thanh tâm nhiệt, thanh hỏa, và điều khí nghịch. Cụ thể, huyệt này có tác dụng tích cực trong việc điều trị các chứng bệnh sau đây:
- Chứng động kinh: Vì huyệt Thần môn nằm trên đường kinh HT7, việc tác động lên nó giúp dưỡng tâm, điều hòa khí huyết và giải tỏa căng thẳng thần kinh. Điều này có thể cải thiện hiệu quả trong việc điều trị chứng động kinh, đồng thời giúp làm giảm triệu chứng hay quên, ngủ mơ hoặc các tình trạng liên quan đến động kinh.
- Mất ngủ, ngủ không sâu giấc: Sử dụng huyệt Thần môn đúng cách có thể giúp tạo điều kiện cho giấc ngủ dễ dàng hơn và giấc ngủ sâu hơn. Người dùng thường tỉnh dậy với tinh thần tỉnh táo và không có cảm giác uể oải.
- Tim đập nhanh: Kích thích huyệt Thần môn có thể bổ sung năng lượng cho Tâm, cải thiện hiệu quả điều trị một số vấn đề liên quan đến tim mạch và thần kinh như tim đập nhanh, đau tức ngực, say xe, và các vấn đề tương tự.
Trị liệu huyệt Thần Môn
Huyệt Thần Môn có thể được trị liệu thông qua hai phương pháp chính: bấm huyệt và châm cứu. Dưới đây là cách thực hiện cả hai phương pháp một cách chi tiết:
Bấm huyệt:
Bấm huyệt là phương pháp an toàn, không xâm lấn, không gây tác dụng phụ. Nó có thể thực hiện hàng ngày để giúp an thần, cải thiện chất lượng giấc ngủ và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Dưới đây là cách thực hiện:
- Xác định vị trí chính xác của huyệt Thần Môn như hướng dẫn bên trên.
- Đặt ngón tay cái lên huyệt, bốn ngón còn lại đỡ phía dưới cổ tay.
- Áp dụng lực vừa phải và theo chiều kim đồng hồ, day ấn huyệt trong khoảng 2-3 phút.
- Sau đó, đổi tay và bấm huyệt tương tự với bên còn lại.
- Có thể thực hiện nhiều lần ở cả hai bên (mỗi lần cách nhau khoảng 30 giây) để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Châm cứu:
Châm cứu là một kỹ thuật phức tạp hơn và đòi hỏi người có chuyên môn như thầy thuốc hoặc bác sĩ. Dưới đây là cách thực hiện:
- Chuẩn bị tư thể phù hợp và đặt người bệnh ngửa cổ tay lên bàn.
- Châm kim thẳng vào huyệt Thần Môn, mũi kim hơi chếch qua phía xương trụ (phía ngón út), sâu khoảng 0,3 – 0,5 thốn.
- Cứu kim từ 1-3 tráng và tiếp tục ôn cứu từ 3-5 phút.
Lưu ý rằng châm cứu là một kỹ thuật phức tạp và cần được thực hiện bởi người có đào tạo chuyên môn.
Tổng kết
Chắc chắn rằng thông tin về huyệt Thần môn và cách thực hiện trị liệu sẽ hữu ích cho bạn trong việc chăm sóc sức khỏe và thực hiện các biện pháp tự chăm sóc. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc cần thêm thông tin, hãy luôn tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế hoặc người có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Chúc bạn và mọi người luôn khỏe mạnh và thịnh vượng!